Wat is een katheter?

Een katheter wordt normaal gesproken gebruikt om urine te vervoeren vanuit de blaas naar buiten. Het is een buisje dat via de plasbuis naar binnen wordt gebracht. Maar als het gaat om het rijpen van de baarmoedermond in het geval van het inleiden van de bevalling, wordt ook een ballonkatheter gebruikt.

Ballonkatheter bij het inleiden van de bevalling

Zijn de 41 weken zwangerschap gepasseerd of heb je een medische indicatie om de bevalling op gang te brengen? Dan kan de verloskundige of gynaecoloog ervoor kiezen je bevalling in te leiden. Dat proces bestaat uit verschillende stappen, waarvan het rijpen van de baarmoedermond de eerste is. Dit kan worden gedaan middels een ballonkatheter. Er zijn ook nog andere methodes om te primen met behulp van medicatie.

Deze katheter wordt ingebracht via de vagina met behulp van een eendenbek (speculum), waarvan het ballonnetje tegen de baarmoedermond wordt geplaatst. Dit kan eventueel ook met de hand worden gedaan indien de baarmoedermond al wat open staat.

Daarna wordt dit ballonnetje met wat water gevuld, ter grootte van een stuiterbal. Die druk op de vliezen en de baarmoedermond door de ballonkatheter zorgt voor de eerste ontsluiting, wat nodig is om daarna de bevalling verder in te leiden in het ziekenhuis met weeënopwekkers. De katheter blijft maximaal 48 uur zitten, en vaak valt hij er vanzelf weer uit.

Daarna wordt dit ballonnetje met wat water gevuld, ter grootte van een stuiterbal. De druk op de vliezen en de baarmoedermond door de ballonkatheter zorgt voor menstruatieachtige krampen, wat kan leiden tot de eerste ontsluiting. Dit nodig is om daarna de bevalling verder door te leiden. Indien er voldoende ontsluiting en priming is, is het breken van de vliezen de volgende stap. De ballonkatheter blijft 1/2 dagen zitten, waarbij er per dag wordt er gekeken of die nog “vast” zit. Soms kan er ook sprake zijn van een rustdag.

Waar je op moet letten met een ballonkatheter

Terwijl de ballonkatheter in je lichaam zit, mag je niet baden, inwendig spoelen of seksuele gemeenschap hebben vanwege een verhoogd risico op infectie. Je mag wel gewoon bewegen, een wandeling maken, boodschappen doen, rondlopen en douchen: beweging wordt juist aangemoedigd! Menstruatieachtige buikpijn en rugpijn is normaal met deze katheter. De baby merkt er niks van, want de ballon zit aan de buitenkant van de vliezen.

Als de ballon eruit valt, je vliezen breken, je de baby minder voelt bewegen, ruim helderrood bloedverlies hebt of als je simpelweg ongerust bent, mag je altijd contact opnemen met je zorgverlener.

Katheter na de bevalling

Sommige vrouwen hebben een katheter ook nodig na de bevalling, en dan wél via de plasbuis, in tegenstelling tot wanneer de katheter wordt gebruikt voor het inleiden.

Als er tijdens de bevalling veel druk op je buik en baarmoeder stond terwijl je blaas vol zat, kunnen je blaas en plasbuis erna gevoelloos of opgezwollen zijn. Dan voel je geen aandrang meer om naar de wc te gaan, en kan een tijdelijke verblijfskatheter nodig zijn. Of wanneer het bijvoorbeeld na een keizersnede niet lukt om te plassen. Door de blaas goed te legen met behulp van de katheter, wordt een blaasontsteking of overrekking van de blaaswand voorkomen. De katheter wordt meestal na 24 uur weer verwijderd.

Waar je op moet letten met een katheter na de bevalling

Je kunt met de katheter gewoon je baby verzorgen en je dagelijkse activiteiten doen zoals normaal gesproken. Leeg de katheterzak iedere drie tot vier uur. Fijn is wel om een loszittende broek te dragen om ervoor te zorgen dat de urine gemakkelijker door het slangetje stroomt, maar ook omdat dat gewoon veel comfortabeler is na de bevalling. Toch is het krijgen van een katheter niet echt een fijn gevoel. Hoe langer een katheter blijft zitten, hoe hoger het risico op een urineweginfectie. Let daarom goed op de symptomen en blijf goed drinken en plassen nadat de katheter is verwijderd.