Wat is PCOS?

PCOS betekent letterlijk dat er meerdere (poly) vochtblaasjes of cysten (cysteus) aanwezig zijn in de eierstok (ovarium). Het is de meest voorkomende hormonale aandoening bij vrouwen in Nederland en kan ervoor zorgen dat er geen eiersprong plaatsvindt. Heb je je weleens afgevraagd waarom het de eisprong wordt genoemd? Dit heeft alles te maken met het loskomen van de eicel in de follikel. Wanneer de follikel rijp is, komt er door de hypofyse een grote hoeveelheid LH (luteïniserend hormoon) vrij. Hierdoor groeit de follikel in ongeveer 2 dagen zo snel dat de follikel letterlijk knapt en de rijpe eicel vrijkomt. Bij PCOS worden de follikels niet rijp en blijven er meerdere follikels in de eierstok zitten. Deze follikels worden ook wel cysten genoemd en kunnen ervoor zorgen dat de menstruatie uitblijft en er geen eisprong plaatsvindt.

Symptomen PCOS

Het symptoom wat het meest wordt opgemerkt is het uitblijven van de menstruatie of een onregelmatige menstruatie. Daarnaast kunnen deze symptomen op PCOS wijzen:

• Overbeharing: Bij PCOS is de hoeveelheid testosteron niet in balans. Hierdoor kan er (extra) haar gaan groeien op plekken zoals de borst, onderkin, rug, onderarm, buik en/of dijen.
• Acné: Overmatige ontwikkeling van puistjes.
• Stemmingswisselingen: Door de verstoorde hormoonhuishouding kunnen er stemmingswisselingen ontstaan of een depressie.

Oorzaken PCOS

Er is nog geen duidelijke oorzaak gevonden voor PCOS. Volgens artsen zijn er meerdere factoren die invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van PCOS. Zo kan erfelijkheid een rol spelen, wanneer PCOS in de familie voorkomt is de kans groter dat je zelf PCOS ontwikkelt. Ook kan overgewicht invloed hebben op de ontwikkeling van deze aandoening.

Diagnose PCOS

Om vast te kunnen stellen dat er sprake is van PCOS kan er een echo en bloedonderzoek worden uitgevoerd. Daarnaast moet je een onregelmatige of geen menstruaties hebben. Door middel van bloedonderzoek worden bepaalde hormonen getest. Daarbij wordt naar de verhouding gekeken tussen het follikel stimulerend hormoon (FSH) en luteïniserend hormoon (LH) en het testosterongehalte. FSH zorgt voor de rijping van de follikels en LH zorgt voor de eisprong. Wanneer de hormoonhuishouding niet in balans is kan dit er dus voor zorgen dat er geen eisprong plaatsvindt. Je produceert dan te weinig FSH om een eicel te rijpen voor een eisprong. Om te kijken hoeveel follikels er aanwezig zijn, wordt er een inwendige echo gemaakt. Wanneer er 12 of meer follikels zijn, duidt dat op PCOS.

PCOS en zwanger worden

PCOS zorgt voor een verstoorde menstruatiecyclus, hierdoor kan de menstruatie onregelmatig zijn of zelfs uitblijven. Doordat er vaak geen eisprong plaatsvindt is het moeilijk om zwanger te worden. Ook hebben vrouwen met PCOS meer kans op een miskraam. Wanneer je PCOS hebt kun je zelf al de kans op een zwangerschap vergroten. Het volgen van een gezonde leefstijl en het behouden van een gezond gewicht draagt bij aan het verminderen van PCOS symptomen. Wanneer dit niet helpt, zijn er diverse opties die de kans op een zwangerschap kunnen vergroten:

• Clomifeencitraat (tabletten): Tabletten clomifeencitraat kunnen een eisprong opwekken. Ruim 80% van de vrouwen die deze tabletten hebben geslikt kregen een eisprong. 50% wordt daadwerkelijk zwanger.
• Gonadotrofine (injecties): De injecties met FSH (follikel stimulerend hormoon) of HMG (humaan menopauzaal gonadotrofine) zorgen voor de rijping van follikels. Wanneer deze rijp zijn volgt er een injectie HMG zodat de eisprong wordt opgewekt. De injecties kun je zelf toedienen. Door middel van inwendige echo’s wordt de cyclus in de gaten gehouden zodat op het juiste moment de tweede injectie HMG wordt toegediend. 90% van de vrouwen krijgen na deze injecties een eisprong, 50% wordt daadwerkelijk zwanger.
• LEO (kijkoperatie): Laparoscopische Elektrocoagulatie van de Ovaria (LEO) is een kijkoperatie waarbij er kleine gaatjes in de eierstokken worden gebrand. Deze gaatjes zorgen ervoor dat de aanmaak van de hormonen verandert. De kijkoperatie vindt onder narcose plaats.
• IVF): Wanneer een bevruchting door je eigen lichaam niet lukt, is IVF een optie. Hierbij wordt de bevruchting buiten de baarmoeder, in een laboratorium, gedaan. Na de bevruchting wordt de bevruchte eicel teruggeplaatst.