De eerste week borstvoeding

Frequent borstvoeden stimuleert de aanmaak van melk en vermindert stuwing: 10 - 12 keer per dag (24 uur) gevoed worden is voor een pasgeborene heel normaal. Je kunt in het begin niet te vaak voeden; als je niet vaak genoeg voedt, kan dat zelfs nadelig zijn voor de melkproductie.

Je kunt je baby aanleggen bij de eerste tekenen van honger (smakken, zoeken, handen in de mond). Deze tekenen voel je optimaal tijdens huidcontact. Wacht vooral niet tot de baby huilt: huilen is een laat hongersignaal en een huilende baby is lastig aan te leggen. Laat de baby onbeperkt aan de borst drinken zolang hij actief zuigt en slikt. Als de baby niet meer actief zuigt, kun je hem loskoppelen en de tweede borst aanbieden.

Sommige pasgeborenen slapen veel en komen niet uit zichzelf voor een voeding: maak dan de baby elke drie uur wakker, bijvoorbeeld door huidcontact toe te passen. Voortdurend huidcontact bevordert het geregeld wakker worden.

’s Nachts mag er wat langer dan drie uren tussen de borstvoedingen zitten. Afhankelijk van gewicht en zwangerschapsduur van de baby is het belangrijk dat de baby 7 of 8 voedingen per 24 uur krijgt. Indien de baby voldoende natte luiers en poepluiers heeft en zichzelf goed warm houdt kan de voeding ’s nachts om de 4 - 4,5 uur.

Krijgt de baby genoeg melk?

Er zijn verschillende manieren om in de gaten te houden of je baby voldoende binnenkrijgt bij borstvoeding.

Groei- een pasgeborene mag in de eerste dagen tot 7 á 10% van het geboortegewicht verliezen. Vanaf de dag dat de melkproductie op gang is (gemiddeld dag 4-5), groeit een borstgevoede baby gemiddeld 150-250 gram per week. In de kraamtijd wordt de baby regelmatig gewogen. Neem contact op met de verloskundige en/of de lactatiekundige als de baby binnen twee weken nog niet lekker groeit en over zijn geboortegewicht is.

Luiers- door te kijken naar de hoeveelheid natte/vieze luiers van de baby kun je zien of de baby genoeg krijgt. In de eerste dagen heeft de baby meestal een vieze luier (plas en poep) voor elke dag van het leven (1 op de eerste dag, 2 op dag twee enz.). Na dag 4 verandert de ontlasting en wordt geel van kleur en zacht. De eerste weken is het normaal om bij elke voeding ontlasting te hebben.
De normale ontlasting van een borstgevoede baby is los (zacht tot vloeibaar). Als de productie op gang is, verwacht je ongeveer vijf tot zes (of meer) natte luiers per 24 uur. Moderne luiers hebben een indicator om te zien of de luier nat is.

Melkproductie op gang - meestal komt de melkproductie ergens tussen de tweede en vijfde dag na de bevalling op gang; de hoeveelheid melk neemt toe en de melk verandert van colostrum naar rijpe moedermelk. De meeste vrouwen ervaren dan gedurende ongeveer 72 uren stuwing: een vol gevoel. Om extreme stuwing zoveel mogelijk te beperken, kun je vanaf de eerste dag je baby frequent aanleggen (8-10 keer/24 uur) en liever geen voedingen overslaan of uitstellen.

Stuwing- om het ongemak van stuwing te verminderen, kun je tussen de voedingen een koud kompres in je beha dragen. Kou laat de zwelling afnemen en werkt pijnstillend. Zorg wel dat je borsten voor de volgende voeding weer voldoende zijn opgewarmd.

Als de baby vanwege de stuwing moeite heeft met aanhappen tijdens borstvoeding, kun je met de hand de tepelhof weer zachter maken door zachte druk op de tepelhof te geven richting borstkas. Je kunt ook met de hand een paar druppels melk afkolven om de borst wat soepeler te maken.

Effectief drinken - het is belangrijk dat de baby goed aan de borst gaat, dus zuigt en slikt. De baby ligt tijdens het voeden met de buik naar jou toe gedraaid. Er is ruimte om het hoofd naar achteren te bewegen en het mondje ligt net iets lager dan de tepel. Vaak werkt het goed je baby zelf te laten zoeken en aanhappen. Druk niet tegen het hoofd, maar ondersteun je baby tussen de schouderbladen. Laat de baby, zolang hij zuigt en slikt, drinken aan de eerste borst, meestal tussen 10 en 20 minuten. De borst voelt dan leeg aan. Daarna kun je, als de baby er weer aan toe is, de tweede borst aanbieden voor borstvoeding. f

Neem contact op met je verloskundige en/of lactatiekundige als:

• de baby niet plast en poept (of onvoldoende);
• de baby donkere urine heeft (moet lichtgeel of doorzichtig zijn);
• de baby op dag vijf nog meconium loost (zwarte/bruine eerste ontlasting); na de vierde dag moet de ontlasting geel worden (keur van mosterd);
• je symptomen hebt van borstontsteking (pijnlijke borst met koorts en koude rillingen).

Week 2 tot week 6

Hoe vaak borstvoeding geven?

Frequent voeden in de eerste weken is belangrijk voor een goede melkproductie. De meeste baby’s drinken 8-12 keer per dag (24 uur). Je kunt niet te vaak voeden.

Leg je baby aan bij de eerste tekenen van honger (zoeken, happen, handen in de mond). Wacht niet tot de baby huilt. Laat de baby aan de borst drinken zolang als hij wil en zolang hij actief zuigt. Daarna kun je de tweede borst nog aanbieden.

Sommige pasgeborenen zijn overdreven slaperig. Wek je baby voor een voeding na drie uur (overdag) of vier uur ('s nachts). Zodra je baby weer over zijn geboortegewicht heen is en goed blijft groeien, kun je stoppen je baby wakker te maken voor de voeding en op verzoek voeden.
De volgende dingen zijn normaal:

• frequente voedingen
• geen herkenbaar ritme; variërend aantal voedingen mogelijk van dag tot dag
• cluster voedingen (zeer frequent voeden, meestal ’s avonds)
• sprongetje of regeldag(en) met frequente voedingen

Alles weten over borstvoeding? Dat kan met onze borstvoedingscursus, deel van het online cursuspakket van 12 cursussen, vergoed door de meeste zorgverzekeraars!

Regeldagen

Tijdens een ‘regeldag’ wil een baby steeds maar bij mama zijn en lijkt hij de hele dag te willen drinken. Meestal duurt zoiets een paar dagen. Regeldagen komen vaak voor rond de eerste paar dagen thuis, de tiende dag en zes weken. Een regeldag kan betekenen dat de melkproductie moet worden bijgesteld, bijvoorbeeld na koorts van de moeder. Omdat regeldagen ook voorkomen bij een goed lopende en zelfs bij een overmatige productie en bij baby’s die uit de fles drinken, vermoed men dat er iets anders aan de hand is, zoals hersenontwikkeling rond tien dagen en darmrijping rond zes weken.

Krijgt de baby genoeg melk?

Onzekerheid over de hoeveelheid melk die de baby binnenkrijgt is een van de belangrijkste redenen van vroegtijdig stoppen. Toch zijn er genoeg manieren om ook in deze periode te observeren of het goed gaat.

Gewichtstoename- de gemiddelde borstgevoede pasgeborene groeit in de eerste paar maanden gemiddeld 150-250 gram per week. Zoek hulp als de baby minder groeit dan je zou mogen verwachten en je ongerust bent over het gedrag van je kind.

Luiers- verwacht ongeveer zes natte luiers per 24 uur en elke dag ontlasting. Sommige baby’s poepen bij iedere voeding. De normale ontlasting van een borstgevoede baby is geel en los (zacht tot vloeibaar).
Na 4-6 weken gaan sommige baby’s duidelijk minder vaak poepen. Soms wel om de 7-10 dagen. Zolang de baby goed groeit, is dit normaal.

Voortdurend onzeker?

Veel moeders maken zich zorgen over wat de baby binnenkrijgt en over hun melkproductie. Een tevreden baby die goed groeit en goed poept en plast, krijgt voldoende melk binnen. Laat ter bevestiging je baby geregeld wegen. Bij twijfels over het gehele plaatje is het raadzaam hulp te zoeken.

Alles weten over borstvoeding? Dat kan met onze borstvoedingscursus, deel van het online cursuspakket van 12 cursussen, vergoed door de meeste zorgverzekeraars!