Prenataal kolven

Prenataal kolven is het proces van het afkolven van moedermelk vóór de bevalling. Je kunt prenataal kolven om verschillende redenen. Sommige vrouwen willen hun borsten graag voorbereiden. Door prenataal kolven raak je bekend met je borsten, je wordt handiger en je ontdekt verschillen sneller, waardoor je veel zelfredzamer bent in en na je kraamweek. Je kunt starten met prenataal kolven om colostrum te verzamelen. Bijvoorbeeld als je niet wilt dat je kindje met kunstvoeding bijgevoed wordt of bij een groter danwel kleiner verwacht kindje. Of je wilt graag het op gang komen van de melkproductie versnellen. Het is niet bewezen dat je melkproductie ook daadwerkelijk sneller op gang komt hierdoor, maar alleen al het feit dat je handiger bent en je borsten goed leert kennen, zorgt er voor dat de kans van slagen van de borstvoeding groot is.

Het algemene advies is om te starten vanaf 37 weken zwangerschap. Wanneer je weet dat je vroeger gaat bevallen en men kan de bevalling niet meer tegenhouden, kun je ook al eerder prenataal kolven. Je zou ook eerder kunnen beginnen wanneer je weet dat je bij 37 weken al ingeleid gaat worden. Overleg in dat geval even met je lactatiekundige, verloskundige of arts.

Hoe prenataal kolven?

Een goede voorbereiding is het halve werk Je kunt je borsten het beste op het handkolven voorbereiden door ze even te masseren. Borstmassage kun je bij beide borsten tegelijk toepassen, of elke borst apart masseren. Het is maar net wat jij handig vindt. Ook hiermee help je je borsten opwarmen en gaan je bloedvaten en melkgangen meer open staan.   Inspiratie nodig? Hieronder wat ideeën om je borsten te masseren: Masseer zachtjes de bovenkant van de borst, dicht bij de borstkas. Maak draaiende bewegingen met je vingers en verplaats de vingers elke paar seconden een stukje verder tot je de hele borst gehad hebt. Werk hierbij als in een spiraal steeds verder naar binnen toe, richting de tepel.

Strijk met je hele hand van buiten richting de tepel. Trommel hierbij zachtjes met je vingertoppen. Pas dit ook toe op je hele borst.

Buk voorover en schudt je borsten even ‘los’. Doordat de zwaartekracht meehelpt, schiet je melk eerder toe.

Masseer je beide tepels met een vlakke hand. Maak hierbij een draaiende beweging.

Plaats beide handen op de borst, zoals op de afbeelding. Beweeg ze heen en weer. Doe dit ook nog eens met je handen aan de binnen- en buitenzijde van de borst.

Streel als laatste nog even met de rugkant van je vingers van buiten naar binnen richting de tepelhof.

Met de hand kolven! ( elektrisch is vaak te intens). Na de borstmassage kun je beginnen met het kolven van de melk.

Neem je borst in de hand, 2-3cm achter de tepel, met de duim boven en de vingers onder (in de vorm van een C). 

Duw de hand naar de borstkas.

Druk duim en wijsvinger ritmisch naar elkaar toe en van de borstkas af, naar voren. 

Wrijf niet over de huid, maar maak een duwende beweging.

Verplaats je vingers rondom je tepelhof, zodat alle melkkanalen aan de beurt komen.

Hoe vaak?

Je kunt 2-3 keer per dag ong. 10 min met de hand kolven. De eerste keer is het vaak fijn om prenataal te kolven na/onder een warme douche/bad.

Hoeveelheid melk?

Soms komt er de eerste paar keren nog niets. Je moet de techniek nog even onder de knie krijgen. Neem hier de tijd voor. Ook zit jouw placenta natuurlijk nog in jouw lichaam en deze scheid hormonen af die een grote melkproductie nog afremmen. Na de geboorte van de placenta kunnen jouw melkklieren vol aan het werk! Sommige vrouwen kolven een paar druppels per keer, anderen een paar milliliter. Afhankelijk van de hoeveelheid en of het in druppels of straaltjes er uit komt, kun je de melk opvangen op een lepel, in een bakje/schaaltje of boven een schoteltje. Pijnlijke samentrekkingen of harde buiken (contracties)? Wanneer je veel harde buiken krijgt van het kolven, kun je hier het beste even mee stoppen en later nog eens proberen. Blijven de contracties komen? Overleg bij twijfel met je arts/verloskundige.

**

Situaties waarin prenataal kolven geadviseerd wordt:**

Goede redenen om je colostrum in de zwangerschap al te willen verzamelen, zijn:

Diabetes mellitus of zwangerschapsdiabetes, waarbij je kindje hoogstwaarschijnlijk bijgevoed moet worden na de geboorte.

Een kindje met een aangeboren afwijking die het drinken aan de borst waarschijnlijk zal bemoeilijken, bijv. een schisis of kindje met Downsyndroom.

Wanneer je weet dat je prematuur (voor de 37 weken) gaat bevallen en dat de bevalling niet meer tegen te houden is. Premature kindjes worden altijd bijgevoed.

Bekende allergieën in de familie. Kunstvoeding van koemelk kan namelijk een sterk allergeen zijn. In deze situaties zou het dus fijner zijn om moedermelk bij te voeden.

Wanneer je onderontwikkelde (hypoplastische) borsten hebt.

Wanneer je bekend bent met Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS).

Wanneer je een borstoperatie hebt gehad, met name bij een borstverkleining (omdat in dit geval een deel van je melkklierweefsel weggehaald kan zijn).

Wanneer je bekend bent met een hoog BMI.

Als je een meerling verwacht.

Wanneer je gaat bevallen van een kindje dat veel te groot of juist te klein wordt geschat. Deze kindjes moeten vaak bijgevoed worden.

Als je eerder gevoed hebt en daarbij een lage melkproductie had.

Bij een geplande keizersnede, omdat de borstvoeding vaak later op gang komt, doordat je lijf meer herstel vraagt en een kind vaak misselijk is doordat het niet door het nauwe bekkenkanaal gegaan is en dus het vocht niet uit het lijfje is geduwd.

Bewaren en meenemen van de gekolfde melk

Je kunt de gekolfde melk het beste bewaren in spuitjes met een dopje er op. Plak er je naam, en minimaal de datum op. Evt nog het tijdstip van kolven. Daarna kun je de spuitjes in een af te sluiten bakje doen en invriezen.

Neem de bevroren melk mee naar het ziekenhuis als je daar gaat bevallen en laat het in de diepvries leggen als dit in jouw ziekenhuis mogelijk is. Vlak voor de geboorte van je kindje kun je de melk laten ontdooien in de koelkast. Meldt aan elke verpleegkundige die voor je zorgt dat je gekolfde melk in de vriezer hebt liggen, zodat deze weet dat ze geen kunstvoeding aan je kindje hoeft te geven.

**

Wanneer wordt prenataal kolven afgeraden?**

In principe zijn er geen redenen om niet te mogen handkolven in de zwangerschap. Bij prenataal kolven komt er namelijk heel wat minder oxytocine (hormoon dat o.a. zorgt voor weeën) vrij, dan bij een orgasme. Dus pas wanneer je arts/verloskundige je afraadt om seks te hebben, is het niet verstandig om prenataal te kolven. In alle andere situaties kun je gewoon kolven in je zwangerschap. Er zijn immers genoeg vrouwen die een ouder kindje borstvoeden terwijl ze zwanger zijn, zonder dat ze te vroeg bevallen of andere problemen ervaren.  Omdat er echter nog niet veel grootschalig onderzoek is gedaan naar prenataal kolven en de eventuele risico’s, wordt in Nederland het prenataal kolven pas geadviseerd vanaf 37 weken zwangerschap. Vrouwen die bekend zijn met een premature bevalling in de voorgeschiedenis, bloedingen tijdens de zwangerschap of afwijkingen aan de baarmoeder, wordt vooralsnog afgeraden om prenataal te kolven vóór de 37weken!

Filmpjes ter illustratie van de manueel kolven techniek: https://www.youtube.com/watch?v=K8PlsUmL-s8 https://www.youtube.com/watch?v=kMozkEYEHUg

Links voor spuitjes met dop ( let op dit zijn slechts voorbeelden, geen goed of fout, of betere versie). https://www.bol.com/nl/nl/p/colostrumspuitjes-10cc-met-dop-spuitjes-moedermelkspuitjes/9300000043842453/ https://www.borstkolfwinkel.nl/colostrum-spuit.html https://www.borstvoedingridderkerk.nl/product/colostrum-spuitjes-met-dop/ https://www.laifshop.nl/shop/colostrumspuitje/

Wist je dat?

Zowel prenataal kolven als borstvoeding positieve effecten hebben op het voorkomen van diabetes, met name type 2 diabetes, zowel bij de moeder als bij het kind.

Prenataal kolven en borstvoeding bij de moeder: Studies hebben aangetoond dat vrouwen die borstvoeding geven, vooral als ze het gedurende langere tijd doen, een verminderd risico hebben op het ontwikkelen van type 2 diabetes later in het leven. Prenataal kolven kan helpen de melkproductie te stimuleren en de voorraad moedermelk op te bouwen voordat de baby wordt geboren. Dit kan bijdragen aan het bevorderen van borstvoeding na de bevalling, wat op zijn beurt de risico's van type 2 diabetes voor de moeder kan verminderen.

Borstvoeding voor het kind: Baby's die borstvoeding krijgen, hebben een verminderd risico op het ontwikkelen van obesitas en type 2 diabetes op latere leeftijd. Borstvoeding biedt voedingsstoffen en antilichamen die de gezondheid van het kind bevorderen en kan helpen bij het reguleren van de stofwisseling en het voorkomen van overgewicht, wat op zijn beurt het risico op diabetes kan verminderen.

Het is echter belangrijk op te merken dat hoewel prenataal kolven kan helpen bij het opbouwen van een voorraad moedermelk en kan bijdragen aan het bevorderen van borstvoeding na de bevalling, dit niet de enige factor is die het risico op diabetes beïnvloedt. Een gezonde levensstijl, waaronder een uitgebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging, blijft essentieel voor het voorkomen van diabetes, zowel voor de moeder als voor het kind.