Wat is een lotusbevalling precies?
Het is erg bijzonder als je je bedenkt dat je baby via de navelstreng 9 maanden lang voorzien werd in zijn voedings- en zuurstofbehoeften via de placenta. Veel ouders vinden dit zo bijzonder dat ze ervoor kiezen de navelstreng nog even verbonden te laten aan de placenta na de bevalling, en hem dus niet door te knippen. Dit wordt een lotusbevalling, ofwel een lotusgeboorte genoemd. De insteek is hierbij om je baby een zo’n natuurlijk mogelijk welkom te geven na de bevalling.
Je kunt kiezen voor een volledige lotusgeboorte, of een halve of gedeeltelijke lotusgeboorte:
- Bij een volledige lotusgeboorte wordt er gewacht totdat de navelstreng volledig is ingedroogd en vanzelf loslaat bij de navel van de baby. Dit duurt doorgaans zo’n drie tot zes dagen, maar soms kan het ook nog langer dan dat duren. Dat is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de zwangerschapsduur waarop de baby geboren werd, het gewicht van de baby en de omgevingstemperatuur.
- Bij een halve of gedeeltelijke lotusgeboorte wordt de navelstreng wel doorgeknipt, maar pas nadat de placenta geboren is. Meestal wordt dit gedaan in de eerste uren na de geboorte, en bijna altijd binnen 24 uur na de geboorte.
In Nederland is dit nog niet heel gebruikelijk, maar er zijn wel steeds meer ouders die hiervoor kiezen. In Australië en Nieuw-Zeeland is men hier juist heel gewoon mee.
Waarom een lotusbevalling?
Ouders die kiezen voor een lotusgeboorte, doen dit in principe niet voor henzelf, maar voor hun baby. Het is meer een gevoelsdingetje, of iets symbolisch: deze manier van geboorte geven zou hun baby de tijd en ruimte geven om zelf afstand te kunnen doen van de navelstreng en placenta. Het voelt voor ouders natuurlijker aan om dit op deze manier te doen, in tegenstelling tot het direct afnavelen en doorknippen van de navelstreng.
De navelstreng is 9 maanden lang verbonden geweest met de baby en had samen met de placenta een essentiële taak, namelijk de baby in de buik van zijn/haar moeder voorzien van alle nodige voedingsstoffen en zuurstof. Het wordt gezien als de levenslijn van de baby, een orgaan dat zowel fysiek als energetisch verbonden is met zowel moeder als baby, vanaf het zeer prille begin tot na de geboorte. Ouders die kiezen voor een lotusgeboorte willen dit met respect behandelen en hebben er een spirituele en/of energetisch gevoel en gedachte bij.
In culturen waar lotusgeboortes gebruikelijk(er) zijn wordt vaak gewacht met kraambezoek totdat de placenta los is. De eerste dagen zijn exclusieve uitrust- en bindingstijd voor de verse ouders en baby.
Daarnaast kunnen de volgende voordelen ook meespelen in de keuze voor een lotusgeboorte:
- Bij het intact laten van de navelstreng, kan de bloedtoevoer naar de baby door blijven gaan. Tijdens de bevalling draagt de placenta ongeveer 25-30% bloed van de baby. Dit bloed bevat niet alleen zuurstof, maar ook stamcellen, ijzer, witte bloedcellen en antistoffen. Door de navelstreng intact te laten kan het bloed wat in de placenta zit inclusief al deze stoffen, terugstromen naar de baby. Deze toestroom van warm, voedend en zuurstofrijk bloed helpt de overgang naar zelfstandig ademen vergemakkelijken. Uit onderzoek blijkt dat het langer intact laten van de navelstreng gezondheidswinst oplevert voor de baby, vooral te zien in het ijzergehalte. Hierdoor is er een bewezen minder hoge kans op bloedarmoede.
Het langer intact laten van de navelstreng wordt ook wel het uitkloppen van de navelstreng genoemd. Meestal is de navelstreng al na drie minuten uitgeklopt: je voelt dan geen pulsaties meer (de hartslag van de baby) in de navelstreng. Na drie minuten kan er dus al gezondheidswinst zijn! Maar het uitkloppen kan ook langer duren, soms zelfs tot enkele uren. Wanneer er gekozen wordt voor een halve of hele lotusgeboorte, is er dus automatisch gezondheidswinst voor de pasgeboren baby.
-
De navelstreng valt vaak veel sneller af dan wanneer de navelstreng wordt doorgeknipt: meestal na een dag of drie/vier, in tegenstelling tot zes/zeven dagen wanneer de navelstreng wel wordt doorgeknipt. Maar ook bij een lotusgeboorte kan het tot tien dagen duren. De navel ziet er na een lotusbevalling hetzelfde uit als bij een kindje waarbij de navelstreng na de geboorte is doorgeknipt.
-
Minder kans op een infectie, aangezien de navelstreng intact blijft totdat deze er vanzelf afvalt en er eerder dus geen toegangspoort is voor bacteriën of virussen die een infectie kunnen veroorzaken. Er wordt immers geen ‘open wond’ gecreëerd wat wel het geval is bij het doorknippen van de navelstreng.
-
Een lotusgeboorte vereist enige voorzichtigheid in de omgang met de pasgeboren baby in de eerste dagen na de geboorte. Het wordt gezien als een fijne, rustige manier om meer tijd met elkaar door te brengen, wat kan helpen bij de binding en het op gang komen van de borstvoeding.
Zijn er ook nadelen?
- Een lotusgeboorte vereist verzorging. Dit is geen uren werk, maar het moet wel gebeuren. In de eerste dagen betekent dit dat de placenta iedere 12 uur wordt verschoond/ververst. Na een dag of drie/vier wordt er overgegaan naar iedere 24 uur.
- Bij het aan- en uitkleden van de baby moet er rekening worden gehouden met de navelstreng die door de kleding weer naar buiten moet komen. Een wikkelromper is vaak een handig kledingstuk.
- Wanneer de navelstreng echt gaat indrogen, meestal na een dag, wordt deze droog en hard. De navelstreng kan dan niet meer zo goed alle kanten op bewogen worden, waardoor extra voorzichtigheid raadzaam is bij het aan en uitkleden en verplaatsen van de baby.
- Wanneer de baby gevoed, opgetild of verplaatst moet worden, moet de placenta dus ook steeds mee verplaatst of getild worden. Een partner of kraamverzorgende die hierbij kan helpen is handig. Dit kan als onpraktisch ervaren worden.
- De baby wassen of in bad doen kan, maar de placenta mag niet nat worden. Daar dient dus rekening mee gehouden te worden.
- Doordat een lotusgeboorte nog niet veel bekendheid heeft in Nederland, kan de omgeving rondom het gezin dit raar of vies vinden.
Infectiegevaar bij een lotusgeboorte
Ook moet je het risico op infecties in de gaten houden. Zo zou er een kans op infectie bestaan in het navelweefsel, waar bacteriën van de dode navelstreng in aanraking kunnen komen met de baby. Ook de bacteriën die in de placenta groeien kunnen zich verspreiden en het risico op infecties vergroten. Veel verloskundigen zijn er daarom geen voorstander van. Overleg vooral met jouw verloskundige wat de voor- en nadelen zijn, hoe groot de kans op infectie is, en hoe je de lotusgeboorte op een veilige manier kunt uitvoeren.
Hoe verzorg je de placenta?
Benodigheden:
- een mandje, bak, schaal of zak
- Vier katoenen doeken, bijvoorbeeld (oude) theedoeken of hydrofiele luiers
- een zak grijs zeezout
- een onderlegger (voor onderin het mandje/bak/schaal de eerste dagen)
- optioneel: gedroogde kruiden en/of bloemen
- optioneel: een groot bord om tussendoor het zout opnieuw te drogen
De placenta wordt in de eerste twaalf uur na de geboorte gewassen en schoongespoeld en daarna ingewreven en bedekt met grijs zeezout. Het zeezout neemt het vocht uit de placenta op zodat deze zal gaan indrogen. Het zout helpt echter ook om de placenta te conserveren en goed te houden, en dus een nare geur tegen te gaan.
Daarna wordt de placenta in een of twee doeken gewikkeld en in een mandje/ bak of schaal gelegd. Naar wens kunnen er ook kruiden of bloemen toegevoegd worden. Rozemarijn, lavendel en rozenknoppen worden hiervoor vaak gebruikt.
Let bij het verzorgen van de placenta op de volgende zaken:
- De placenta hoort niet te stinken of een overheersende geur om zich heen te hebben.
- De eerste dagen wordt het zout elke twaalf uur ververst inclusief de eventuele kruiden en bloemen op de placenta. Na een paar dagen wordt overgegaan op iedere 24 uur verversen.
- Zodra er vocht in de doeken komt, is het zout verzadigd en dus tijd om te verversen. Of wanneer de placenta begint te ruiken, dan is het ook tijd om het zout te verversen. De eerste dagen kan er een onderlegger uit het kraampakket (celstofmatje) gebruikt worden om extra vocht op te vangen.
- De navelstreng droogt vanaf 24 uur meestal echt in en wordt dan langzaam hard. Deze laat vanzelf los bij het naveltje van de baby, netzoals dat gaat als de navelstreng wel afgeknipt en afgeklemd is. Extra verzorging hiervoor is overbodig.
- Als de navelstreng heeft losgelaten is het aan de ouders zelf wat zij verder met de placenta willen doen. Geregeld kiezen de ouders voor om deze te begraven en symbolisch een boompje erop te planten.
Wat vind jij van een lotusbevalling? Zou je het zelf overwegen? Laat het ons weten in een reactie hieronder!