Zwanger en hoofdpijn

Hoofdpijn tijdens de zwangerschap komt vaak voor. In de meeste gevallen is het vervelend en pijnlijk, maar niets om je zorgen over te maken. Houdt het echter lang aan of komt het voor in combinatie met andere klachten, zoals hoge koorts, minder goed zien of snel opzwellen van enkels, handen, voeten of gezicht, neem dan contact op met je verloskundige.

Het eerste trimester

Vooral aan het begin van de zwangerschap krijgen veel vrouwen last van hoofdpijn. Meestal is dit spanningshoofdpijn. Dat is een drukkende pijn aan beide zijden van het hoofd of aan de achterkant van de nek. Als je gevoelig bent voor dit type pijn, is de kans groot dat je er tijdens je zwangerschap vaker last van krijgt.

De pijn wordt veroorzaakt door verschillende factoren. Tijdens de zwangerschap zijn dit vooral:

• Zwangerschapshormonen. De hormonen zorgen voor verschillende zwangerschapskwalen, waaronder hoofdpijn.
• Kwaal op kwaal. Andere kwaaltjes, zoals vermoeidheid of misselijkheid, kunnen op hun beurt hoofdpijn veroorzaken.
• Spanning en stress. Er komt veel op je af als je zwanger bent. Dit kan voor extra spanning, en dus hoofdpijn zorgen.
• Stoppen met… Zwanger zijn is een goede reden om te stoppen met roken, om minder of geen koffie meer te drinken en om gezonder en dus minder suikers te eten. De bijbehorende ontwenningsverschijnselen kunnen helaas gepaard gaan met hoofdpijn.

Net als bij veel zwangerschapskwaaltjes, wordt ook hoofdpijn na het eerste trimester vaak minder. Meestal verdwijnt de hoofdpijn zelfs helemaal in het tweede trimester. De hormonen hebben dan een nieuwe balans gevonden en je lichaam is hier gewend aan geraakt.

Derde trimester

In het derde trimester begint gewichtstoename een rol te spelen. Hierdoor kan je houding veranderen. Een verkeerde houding kan zorgen voor hoofdpijn. Let daarom goed op je houding. Een fysiotherapeut kan helpen om je houding te verbeteren.

Hoofdpijn in het tweede of derde trimester kan ook veroorzaakt worden door pre-eclampsie, een vorm van zwangerschapsvergiftiging. Als je denkt dat dit bij jou het geval is, neem dan contact op met je verloskundige.

Migraine tijdens de zwangerschap

Migraine is een vorm van hoofdpijn en komt in aanvallen. Het is een matig tot heftig, kloppende pijn die een halve dag tot drie dagen kan aanhouden. Meestal aan één kant van het hoofd. De pijn wordt erger door inspanningen, fel licht en lawaai. Migraine kan samen gaan met overgeven.

Als je gevoelig bent voor migraine, kan je hier tijdens je zwangerschap juist minder last van hebben. Zeker als de migraine normaal gesproken erger wordt rond je menstruatie.

Heb je toch migraine aanvallen tijdens je zwangerschap? Wees voorzichtig met medicatie. Overleg met je arts of apotheker of je deze nog steeds kunt gebruiken tijdens je zwangerschap. Verder kun je bij een aanval doen wat je normaal ook doet: rust nemen en afwachten. Paracetamol is overigens veilig te gebruiken tijdens de zwangerschap en kan helpen om de migraine of hoofdpijn te verlichten. Indien dit niet voldoende verlichting geeft, neem dan contact op met je verloskundige of huisarts.

Hoofdpijn voorkomen

De volgende tips kunnen helpen om de kans op hoofdpijn te verkleinen:

• Drink voldoende. Een tekort aan vocht veroorzaakt hoofdpijn. Drink daarom minimaal 1,5 tot 2,5 liter vocht per dag, bij voorkeur water.
• Blijf eten. Een lage bloedsuikerspiegel veroorzaakt hoofdpijn. Dit kan je voorkomen door regelmatig iets te eten. Vermijd wel directe suikers, zoals snoep. Die suikers zorgen voor een tijdelijke piek in je suikerspiegel, gevolgd door een dal. Met weer hoofdpijn als gevolg.
• Let op wat je eet. Blijf eten, maar let daarbij op je voeding. Er is namelijk eten dat hoofdpijn kan veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn kaas, ijs en chocolade. Door bij te houden wat je eet en wanneer je hoofdpijn hebt, kan je mogelijk achterhalen waarvan jij hoofdpijn krijgt.
• Zorg voor voldoende frisse lucht. Warme en benauwde ruimtes kunnen hoofdpijn veroorzaken. Frisse buitenlucht daarentegen doet wonderen.
• Beweeg voldoende. Door regelmatig te bewegen verminder je stress, slaap je beter en blijf je fitter. Allemaal zaken waardoor de kans op hoofdpijn vermindert.
• Zorg voor een rustige omgeving. Lawaai en drukte kunnen hoofdpijn veroorzaken. Merk je dat dit bij jou het geval is? Zoek de rust op.
• Relax. Stress veroorzaakt hoofdpijn. Pak je rust en slaap voldoende, en doe een middagdutje als je dat nodig hebt.

Klachten van hoofdpijn verminderen

Als je last hebt van hoofdpijn, is dat vervelend. Deze tips kunnen je klachten (tijdelijk) dragelijker maken:

• Ga een paar minuutjes in een rustige omgeving liggen met je ogen dicht. Leg eventueel iets warms in je nek en iets kouds op je hoofd, terwijl jij de ergste pijn van je af laat glijden.
• Masseer de pijnlijke plekken op je hoofd met je vingertoppen.
• Loop buiten een rondje. Frisse lucht en lichaamsbeweging zijn een goed medicijn.
• Eet en drink voldoende. De hoofdpijn kan worden veroorzaakt doordat je niet voldoende hebt gegeten en/of gedronken.

Gebruik van pijnstillers tijdens de zwangerschap

Als de hoofdpijn niet wil zakken kun je overwegen om een pijnstiller te nemen. Paracetamol is, ook met coffeïne, te gebruiken tijdens je zwangerschap. Houd je hierbij wel aan het maximale aantal tabletten dat in de bijsluiter staat. Als paracetamol niet genoeg helpt neem dan contact op met je huisarts of verloskundige.

Pijnstillers zoals ibuprofen, diclofenac, naproxen (ook wel NSAID’s genoemd) werken ontstekingsremmend. In de eerste helft van je zwangerschap is het niet verstandig om deze middelen (vaak) te gebruiken. Paracetamol heeft sterk de voorkeur. In de tweede helft van de zwangerschap mag je NSAID’s niet gebruiken. Dit kan namelijk gevaarlijk zijn voor je kindje. Het kan effect hebben op de urineproductie van je kindje en leiden tot een tekort aan vruchtwater. Verder kan NSAID gebruik zorgen dat de weeën niet goed op gang komen, of dat de bloedsomloop van het kindje na de geboorte niet goed werkt (omdat de ductus botalli niet sluit). Gebruik je NSAID’s op voorschrift van je arts, vertel hem/haar dan altijd dat je zwanger bent. Dan kunnen jullie samen kijken naar de beste oplossing voor jou.

Bij sommige vrouwen wordt aspirine, een bekende pijnstiller, voorgeschreven om een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap te voorkomen, of als medicijn om het samenklonteren van het bloed (stolling) te verminderen. Je arts zal hier maximaal 160 mg per dag van voorschrijven, dat mag gebruikt worden. Maar dus alleen op advies van je arts.

Het onderdeel ‘Gebruik van pijnstillers tijdens de zwangerschap’ is geschreven door Moeders van Morgen. Dit is het kenniscentrum op het gebied van medicijngebruik vóór en tijdens de zwangerschap en tijdens de borstvoeding.

Alles weten over zwangerschapskwaaltjes en complicaties? Dat kan met onze zwangerschapscursus, deel van het online cursuspakket van 12 cursussen, vergoed door de meeste zorgverzekeraars!