Waarom reageert een peuter zo?

Een driftige, stampvoetende en schreeuwende peuter in het gangpad van de supermarkt is de nachtmerrie van veel ouders. Iedereen staart naar je terwijl je kind boos om zich heen slaat. Een echte reden voor de woedeaanval lijkt er niet te zijn, maar een kind uit zich niet voor niets op deze manier. De emoties kunnen hoog oplopen bij een peuter. Hij weet nog niet wat de juiste manier is om ergens op te reageren. Dit heeft als gevolg dat hij dit fysiek wil uiten, bijvoorbeeld als hij boos, gefrustreerd of verdrietig is. Je kindje kan zijn emoties nog niet goed onder woorden brengen en weet simpelweg geen betere manier om zichzelf uit te drukken.

Dit geldt niet alleen als je kindje boos wordt omdat hij voor de zoveelste keer ‘nee’ moet aanhoren. Ook als hij trek heeft, moe is of overweldigd raakt kan hij agressief reageren. Het gevoel moet eruit en dat resulteert in slaan, bijten of schoppen. Niet prettig natuurlijk, maar dat maakt zijn agressieve reactie wel wat begrijpelijker.

Aandacht krijgen

Slaat of schopt je kindje je als je even wegkijkt? Dan heeft hij misschien gemerkt dat hij hierdoor weer even aandacht krijgt. Of je nu staat te praten met een vriendin of zijn broertje in je armen vasthoudt, kinderen willen nu eenmaal graag dat je met hun bezig bent. Leg hem uit waarom hij even geduld moet hebben en dat zijn broertje ook aandacht nodig heeft. Leer hem begrijpen dat het niet gewenst is om te slaan en dat er andere manieren zijn om jouw aandacht te krijgen.

Zelf doen

Vanaf een bepaald moment zal je peuter steeds meer zelf willen doen. Hij voelt zich al heel zelfstandig en denkt alles zelf te kunnen. De hele tijd ‘nee, dat mag niet’ horen, is dan ook heel frustrerend en vervelend voor zo’n kindje. Geef hem een taak die hij wel mag doen en waar hij zich goed over voelt, of leg in ieder geval uit waarom hij iets niet mag doen. Hoewel hij het nog niet direct zal begrijpen, kan het wel helpen dat je er in ieder geval met hem over praat. Zo geef je hem de ruimte om te leren waarom bepaalde dingen wel en niet mogen en kun je een nieuwe driftbui misschien wel voorkomen.

Anderen slaan

Kinderen uiten hun frustratie niet alleen op zichzelf, maar ook op anderen. Op jonge leeftijd begrijpen ze nog niet dat een ander slaan, schoppen en bijten zeer doet. Dat zij pijn hebben als dit gebeurt, is voor hun duidelijk, maar ze kunnen het verband nog niet leggen dat ze dit dan ook niet bij een ander moeten doen. Geef je kindje dus ook zeker geen tik terug als hij jou of een vriendje slaat. Anders zal het kind op den duur aannemen dat boos worden de juiste reactie is en dat hij terug moet slaan. Neem hem liever apart en leg uit waarom dit echt niet mag. Laat zien wat er gebeurt als hij agressief gedrag vertoont naar een ander, zoals een kras op de wang of zelfs een bloedneus. Ook voor de toekomst is dit belangrijk, bijvoorbeeld als je kindje ruzie heeft met een ander. Moedig hem niet aan om terug te slaan, maar bespreek juist dat dit niet de juiste reactie is en dat er andere oplossingen zijn.

Wat kun je nog meer doen bij een agressieve peuter?

Dat de driftbuien normaal zijn, betekent niet dat je er niets tegen moet doen. Je kindje moet juist leren dat zijn emoties op deze manier tonen, niet de juiste weg is. Boos worden door zijn daden is een begrijpelijke en instinctieve reactie, maar je kunt beter rustig met hem proberen te praten. De kans dat hij blijft slaan of schoppen is groot, want ook de impulsieve reacties heeft hij nog niet onder controle. Toch kun je beter het gedrag afkeuren dan tegen je kind uitvallen. Hij kan het gevoel krijgen dat je boos op hem bent, en niet op zijn acties of gedrag.

1. Wees begripvol, hoe lastig het ook is. Laat merken dat je ziet hoe boos, hongerig of gefrustreerd hij is en erken zijn gevoelens, zonder het gedrag goed te keuren.
2. Laat zien wat de consequenties van zijn gedrag zijn. Kinderen snappen nog niet dat actie A tot gevolg B leidt. Heeft je kindje je gebeten? Laat de afdruk dan zien en vertel hem dat dit pijn doet en dat je dit niet leuk vindt. Door met hem te praten over de consequenties, zal hij langzamerhand inzien wat de gevolgen zijn van wat hij doet.
3. Vertel en laat zien hoe hij wel moet reageren. Je kindje heeft het recht om ergens boos of verdrietig over te worden en mag dat ook zeker uiten. Hij moet leren dat hij best gefrustreerd mag zijn, maar dat hij geen dingen kapot mag maken of anderen pijn mag doen. Leer hem aan om op de juiste manier te handelen, zodat hij de volgende keer misschien wél weet hoe hij zijn emoties moet tonen.