Je ontvangt deze Vleugeltjesmail omdat jouw zwangerschap geëindigd is in een miskraam of omdat de zwangerschap is beëindigd.
Wat verdrietig dat het zo loopt
Waarschijnlijk zit je in een rollercoaster van emoties: verdriet, pijn, schuldgevoel, ongeloof, onzekerheid, woede… Je vraagt je af of je wel voldoende foliumzuur geslikt hebt of dat het ligt aan teveel stress of aan die paar glazen alcohol toen je nog niet wist dat je zwanger was.. Die gedachten helpen niet om je beter te voelen, maar zijn wel erg logisch.
De mogelijke oorzaken van een miskraam of de redenen die er geweest kunnen zijn om je zwangerschap te beëindigen komen hier niet aan bod. Dat is het lichamelijk stuk van het proces. Deze pagina gaat over het omgaan met het verlies van je kindje. We willen je wat aanreiken, maar hebben niet de pretentie volledig te zijn. Er zijn nog veel meer boeken, websites en tips op internet, te lezen onderaan deze pagina.
Je baby verliezen is een ingrijpende gebeurtenis. Je hebt korte of langere tijd geleefd met het besef dat je moeder (en vader) ging worden. Je hebt je verheugd, bent bang geweest, je hebt je naar de toekomst gericht. En nu is je buik leeg en is er geen kindje. In je hoofd en je hart ben je wel vader en moeder geworden! Afscheid nemen van iemand die geleefd heeft doe je normaal gesproken door herinneringen op te halen, over iemand te praten, naar foto’s te kijken…
Hoe neem je afscheid van een mensje dat je nooit hebt zien lachen, brabbelen, in de ogen hebt gekeken?
Jouw en jullie toekomstdroom was om dit kindje op te zien groeien. Je wilde het een mooi leven geven met heel veel liefde. Dáár neem je afscheid van. Van verwachtingen en toekomstdromen; van het beeld van dit kindje in jouw of jullie leven.
Probeer zoveel mogelijk herinneringen te bewaren. Maak een mooi doosje dat je vult met de echo-foto, met kaartjes die je gekregen hebt, kleertjes die je al had gekocht. Hoe klein ook, hoe pril je zwangerschap ook was: als het even kan, houd een afscheidsceremonie. Begraaf of cremeer je kindje en als dat niet mogelijk is, maak dan zelf een ritueel waarin jullie afscheid nemen. Kies een dierbare plek waar je af en toe naar toe kunt of maak een altaartje thuis, daar kun je je kindje eren en je tranen laten gaan.
De wet
Er bestaat natuurlijk wetgeving omtrent overleden kindjes. Die begint pas bij een zwangerschap vanaf 24 weken. Zo zit het:
-
Tot 16 weken zwangerschap is er wettelijk gezien geen sprake van levensvatbaarheid. Daarom “telt” je baby voor die tijd voor de wet nog niet. Je mag een foetusje mee naar huis nemen en begraven op een dierbare plek. Je mag het kindje ook achterlaten in het ziekenhuis, dan wordt het samen met andere kindjes gecremeerd op een zeker moment. Er hoeft niets, maar er mag van alles.
-
Tussen 16 en 24 weken zwangerschap is er ook nog geen wetgeving. Jouw kindje is wettelijk gezien nog niet levensvatbaar, maar het heeft wel recht om te leven. Als je wilt, kan je kind in het Bevolkingsregister worden ingeschreven. Het mag in het trouwboekje worden bijgeschreven. Wettelijk hoeft er geen uitvaart plaats te vinden. Dus je kindje meenemen mag of net als hierboven vermeld achterlaten in het ziekenhuis. Je mag een uitvaart regelen.
-
Na 24 weken zwangerschap wordt er gesproken van een doodgeborene. Het is de ondergrens voor behandeling. Wettelijk gezien moet het kindje nu een naam krijgen. Je (of de uitvaartondernemer of iemand anders) bent verplicht om aangifte te doen bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente. Hier krijg je vervolgens een 'Akte van een levenloos geboren kind' mee. Je moet een uitvaart regelen. Het is niet verplicht je kindje in een kistje te leggen. Het mag in een doek gewikkeld, in een mandje of zachte omhulling begraven of gecremeerd worden. De uitvaart dient 6 werkdagen na de dag van het overlijden (vaak is dat ook de dag van geboorte) plaats te vinden.
Als je zwangerschap niet spontaan geëindigd is
Zwangerschapsafbreking heeft lang in de taboesfeer verkeerd en doet dat vaak nog. Vaak heb je als ouders moeten kiezen tussen twee ‘kwaden’. Er is minstens zoveel rouw en verdriet, maar de omgeving begrijpt dat niet altijd. “Het was toch jullie eigen keuze?” Deze complexiteit kan je rouw verzwaren. Je worstelt zelf al genoeg met die keuze, zonder het ook nog uit te moeten leggen. Zoek de mensen uit die wél begrip hebben en je kunnen steunen. Investeer geen energie in het verdedigen van jullie beslissing aan mensen die afkeuring of onbegrip laten zien.
Rouwen
Rouwen is het proces om je verlies te integreren in je verdere leven. Het gaat niet om verwerken of over iets een plaats geven. Dit gemis gaat je leven lang met je mee. Rouwen is een uniek proces, ieder mens rouwt op zijn of haar unieke manier (uit: Vingerafdruk van Verdriet van Manu Keirse). Je hoeft niets af te sluiten of los te laten, maar je leert om anders vast te houden. De liefde blijft.
Het is belangrijk om gerouwd te hebben en het verlies verweven te hebben in je leven om weer goed verder te kunnen gaan. Opnieuw contact maken (eventueel opnieuw zwanger worden) en je gaan hechten verloopt het best als je tijd en aandacht hebt kunnen geven aan je verlies en gemis. Onderdeel van deze fase is ook om te delen. Deel met anderen je verdriet en je gevoelens. Met je partner, je familie of vrienden. Kies uit bij wie je je geborgen weet.
Theorie over rouw
Misschien vertellen mensen om je heen hoe je moet rouwen, of lees je deze dingen in boeken en op websites. Oudere theorieën zoals die van Kübler-Ross hebben het over rouwfases of rouwtaken. We weten tegenwoordig dat het rouwen van ieder mens uniek is – er is geen standaard route voor te geven.
Als er al een model is dat beschrijft hoe de meeste mensen hun rouwproces doorlopen dan is het dit:
Stroebe en Schut hebben het rouwproces beschreven als een duaal procesmodel (DPM). Dit model onderscheidt twee reacties: verliesgericht rouwen en herstelgericht rouwen.
Verliesgericht rouwen heeft direct te maken met degene die er niet meer is, met het verlies, het overlijden en het gemis; met andere woorden: de realiteit van het verlies. Het gaat hier om een innerlijk aanpassingsproces aan het verlies op emotioneel, lichamelijk en mentaal gebied. Je probeert de betekenis te snappen voor de rest van het leven. Bijvoorbeeld: ik kan/wil niet verder leven zonder mijn kind. Of: waar is mijn kindje nu. Waarom is ons dit overkomen? Of: hoe kan ik me moeder voelen zonder baby?
Herstelgericht rouwen heeft te maken met de gevolgen van het overlijden en hoe het leven daarna verder gaat. Het betreft het aanpassen aan de nieuwe situatie. Bijvoorbeeld: Hoe krijgt het overleden kindje een plaats in ons denken en doen? Wie legt er af en toe een arm om me heen? Is het goed het grafje veel te bezoeken? Kunnen wij dit wel samen? Wat moeten we met het kamertje doen?
Gezond rouwen is het heen en weer bewegen tussen enerzijds herstelgericht en anderzijds verliesgericht reageren (=denken, voelen, doen). Het is belangrijk een evenwicht te vinden tussen de twee manieren. Het ene is niet beter dan het andere. Wanneer iemand vast zit in één van deze twee manieren is er een verhoogd risico dat iemand vastloopt in het rouwproces.
Maar wees gerust: de meeste mensen bewegen van nature heen en weer tussen de twee vormen. Vergelijk het met de slinger van een klok die heen en weer pendelt. De ene mens “slingert” snel, de andere heel traag. Alles is goed, zolang de slinger maar af en toe in beweging is. Bij maar een paar procent van de mensen in rouw is het nodig een hulpverlener te raadplegen. Het sociale netwerk om je heen, lezen over anderen, contact met lotgenoten, de natuur in… dat zijn de hulpbronnen voor de meeste ouders.
Doe vooral wat je hart je ingeeft. Zorg goed voor jezelf, zowel geestelijk als lichamelijk.
Websites die je kunt bezoeken.
Websites
Lotgenoten vind je op:
Facebook: miskraam mama’s
Mandjes, extra kleine kleertjes etc: www.amelius.nl
Boeken om te lezen.
- Herboren van Lieke Schotanus
- Liever bij mij van Irene van Wesel
- Echo – prenataal onderzoek en keuzevrijheid van Maarten Slagboom
- Geen wiegje..., geen luiers van K. van den Boogaard
- Stille baby's van Christine Geerinck-Vercammen.
- Tussen iets en niets. Omgaan met verlies in de prille zwangerschap van B. Spitz, M. Keirse en A. Vandermeulen.
- Als je baby sterft van M. Cuisiner.
Meer boeken: www.levantum.nl