Maar men geeft ook aan dat vragen stellen over dit onderwerp aan de verloskundige best eng is. Toch heb je wel behoefte aan informatie over seks tijdens de zwangerschap. Op internet is er best wel wat over te vinden, maar vaak is het toch even zoeken. In dit artikel staan we stil bij de veranderingen in de zwangerschap per trimester die invloed hebben op seksualiteit.

Start zwangerschap tot ongeveer 16 weken

Soms heeft het even geduurd om zwanger te worden, of hebben jullie een heel traject in het ziekenhuis doorlopen met bijvoorbeeld IVF. Vrijen is dan niet meer heel spontaan geweest, maar meer moeten op geschikte momenten. Dit kan invloed hebben op de relatie. Vrijen kan veranderd zijn in een functionele activiteit. En er is spanning. Zullen we door vrijen de kans op een miskraam niet vergroten. Veel koppels zullen na de positieve test merken dat de frequentie van vrijen gaat afnemen.

Door vrijen kun je geen miskraam veroorzaken, maar spanning voor een eventuele miskraam maakt dat de zin in vrijen veel minder is, dit kan bij de vrouw maar ook bij haar partner voorkomen. Door de grote hormonale veranderingen in de zwangerschap zie je veel klachten als misselijkheid, moeheid en braken. Ook de groei van de borsten en de wetenschap dat bij opwinding een borst 25% in volume kan toenemen, geeft veel rek op de weefsels en dus mogelijk pijnklachten. We zien dus over het algemeen dat koppels minder seks hebben in het eerste trimester van de zwangerschap.

16 weken tot ongeveer 30 weken

Het lichaam gaat steeds meer wennen aan de zwangerschap en klachten van moeheid, misselijkheid e.d. gaan verdwijnen. Het bekkengebied raakt veel meer doorbloed en de angst voor een miskraam gaat afnemen. Na onderzoek weten we ook dat er dan weer meer interesse in seks en vrijen komt bij stellen. Uit onderzoek gaf ruim 50% van de vrouwen aan gemakkelijker een orgasme te bereiken, 30% gaf aan hier meer moeite mee te hebben (Gianotten 1988). Bij het vorderen van de zwangerschap kan het lichaam moeilijk weer ontspannen na het vrijen, als er dus wel veel opwinding is, maar geen orgasme op volgt kan pijn ontstaan (Reamy 1985).

Over het algemeen zien we een toename van seks in het tweede trimester van de zwangerschap. Uiteraard verschilt dit per koppel. Niets is vreemd, mits de frequentie goed voelt voor zowel de vrouw als haar partner.

30 weken tot de bevalling

In het laatste deel van de zwangerschap is er meer variatie tussen koppels qua zin en frequentie in vrijen. Sommige stellen ervaren dat de grootte van de buik letterlijk in de weg gaat zitten, en moeten zoeken naar alternatieve houdingen. Ook last van bekken en rug maken dat de zin om te vrijen kan verminderen. Daarnaast kan het orgasme anders gaan aanvoelen, meer als een langdurige kramp. Daarnaast zijn er vrouwen die zichzelf veel aantrekkelijker vinden in de zwangerschap (1 op de 8, Cash&Pruzinsky 2002) terwijl er ook vrouwen zijn die zichzelf minder aantrekkelijk vinden (1 op de 4, Cash&Pruzinsky). Als partners verschillen in deze beleving kan dit leiden tot spanning tussen de partners (Gianotten 2007). De flexibiliteit die jullie hebben om met deze verschillen om te gaan of naar alternatieven te zoeken kan voorkomen dat seks een probleem wordt is mijn ervaring.

Méér zin

Als je méér zin hebt om te vrijen, is dat in de meeste gevallen geen probleem: zowel jij als je partner zijn er misschien vooral blij mee in deze speciale periode. Soms zijn mannen bang dat de baby beschadigd kan worden door seks, maar dat is niet het geval. Het helpt om je partner daarin serieus te nemen en je samen te verdiepen in hoe het zit en wat er allemaal mogelijk is op seksgebied. Dit kan jullie gevoel van verbondenheid nog verder versterken, wat de seks ook nog weer fijner kan maken. Lekker samen en van elkaar genieten dus!

Als het een probleem wordt

Maar hoe ga je er mee om als je veel minder zin hebt om te vrijen? Of zelfs helemaal geen zin? Kun je aan je partner uitleggen waar dit mee te maken heeft en in contact blijven met elkaar? Seks is voor veel mensen toch een kwetsbaar en gevoelig onderwerp.

Bij veel stellen wordt seks een struikelblok als er verschillen zijn in verlangens en wensen op het gebied van hoe vaak, hoe en de aanloop naar het vrijen toe. Als de partner die meer zin heeft dan de ander een paar keer wordt afgewezen, kan dat een pijnlijke ervaring zijn. Die partner kan zich gekwetst voelen en gaan twijfelen aan zichzelf en zijn/haar aantrekkelijkheid. Deze gevoelens kunnen leiden tot verwijdering of juist ruzie’s tussen jullie. Zo kun je met elkaar in een negatieve spiraal komen.

De weg eruit

Het allerbelangrijkste is om met elkaar te gaan praten over de kwetsbare gevoelens die jullie beiden hebben op dit gebied. Dat is best spannend, zeker als het even niet lekker loopt tussen jullie. Het kan dan helpen om af te spreken dat jullie om de beurt vertellen wat je moeilijk vindt en wat je graag zou willen. Praat in ‘ik-taal’ en niet in ‘jij-taal’.

Ik-taal: “Ik voel me afgewezen als ik met je wil vrijen en jij wilt dat niet; dat voelt rot” Jij-taal: “Jij wijst me af als ik wil vrijen en dat is rot”.

Zoals je ziet, praat je met ik-taal vanuit jezelf; wat jíj ervaart, voelt en graag zou willen. Jij-taal daarentegen, gaat over de ander en klinkt makkelijk beschuldigend en verwijtend en daarmee kom je snel in discussie terecht.

Spreek ook af dat als de één vertelt, de ander alleen maar luistert en eventueel vragen stelt om het beter te begrijpen: verduidelijkende vragen en géén oordelende vragen. Probeer lief en begripvol te zijn naar elkaar over dit kwetsbare onderwerp, zodat jullie weer dichter bij elkaar komen.

En komen jullie er samen niet uit: zoek dan hulp.

Een cursus seksualiteit tijdens de zwangerschap volg je via ons online cursuspakket van 12 cursussen vergoed door de meeste zorgverzekeraars!