Het ligt niet in de lengte
of zwaarte van tijd
of iets je lief en dierbaar is
Het ligt in de diepte
van het verlangen
in de liefde waarmee je liefhebt
In de liefde ligt het verdriet
als je verliest
En je huilt omdat
in je tranen je liefde ligt
Marinus van den Berg
Je ontvangt deze Vlindermail omdat je baby is overleden. Wat ontzettend verdrietig moet dat zijn. Met deze pagina willen we je een hart onder de riem steken. Op deze pagina lees je over rouwen en we hebben wat tips voor websites en boeken op een rijtje gezet.
Je baby verliezen is een ingrijpende gebeurtenis. Je hebt geleefd met het besef dat je moeder en vader ging worden. Je hebt je verheugd, bent bang geweest, je hebt je naar de toekomst gericht, een kamertje ingericht, spulletjes gekocht. En nu is je buik leeg en is er geen kindje. In je hoofd en je hart ben je wel vader en moeder geworden! Afscheid nemen van iemand die geleefd heeft doe je normaal gesproken door herinneringen op te halen, over iemand te praten, naar foto’s te kijken…
Hoe neem je afscheid van een mensje dat je nooit hebt zien lachen, brabbelen, misschien niet eens in de ogen hebt gekeken? Jouw en jullie toekomstdroom was om dit kindje op te zien groeien. Je wilde het een mooi leven geven met heel veel liefde. Dáár neem je afscheid van. Van verwachtingen en toekomstdromen; van het beeld van dit kindje in jullie gezin.
Probeer zoveel mogelijk herinneringen te bewaren. Maak een mooi doosje dat je vult met de echo-foto, met kaartjes die je gekregen hebt. Maak zoveel mogelijk foto’s en filmpjes; van je baby, van de uitvaart. En als je over een poosje besluit om wat spulletjes in te pakken of het kamertje te veranderen, maak dan eerst foto’s voordat je eraan begint.
Erna:” Wat ik in het begin zó pijnlijk vond, was dat mensen zagen dat ik niet meer zwanger was en me dus feliciteerden. Zo ongemakkelijk voor allebei om dan te vertellen dat ons zoontje bij de bevalling overleden is. Want zo’n gesprek vindt plaats op straat of in de supermarkt… Het liefst wilde ik niet naar buiten de eerste maanden.”
Er bestaat wetgeving rondom het overlijden van een baby
Na 24 weken zwangerschap wordt er gesproken van een doodgeborene. Het is de ondergrens voor behandeling. Wettelijk gezien moet het kindje een naam krijgen. Jij (of de uitvaartondernemer of iemand anders) bent verplicht om aangifte te doen bij de afdeling Burgerzaken van de gemeente. Hier krijg je vervolgens een 'Akte van een levenloos geboren kind' mee.
Je moet een uitvaart regelen. De uitvaart dient 6 werkdagen na de dag van het overlijden (vaak is dat ook de dag van geboorte) plaats te vinden. Het is niet verplicht je kindje in een kistje te leggen. Het mag in een doek gewikkeld, in een mandje of zachte omhulling begraven of gecremeerd worden. Je mag alles zelf doen: je kindje in je eigen auto meenemen, de afscheidsplechtigheid thuis houden etc.
Na een zwangerschap van 24 weken heb je recht op kraamzorg. Of je daar gebruik van wilt maken is aan jullie. Het kan fijn zijn dat iemand een paar dagen zorgt voor het huishouden, eventuele andere kinderen en het ontvangen van het bezoek. Vergeet niet dat je ook echt kraamvrouw bent. De lichamelijke ongemakken als stuwing in je borsten of hechtingen voelen nu misschien extra zinloos aan. Verdriet en rouw kan zich sowieso uiten in lichamelijke klachten: geen eetlust, buikpijn, misselijkheid, onrust of sterkte vermoeidheid. Het zijn allemaal tekenen van rouw.
Je verliest nu niet alleen je ongeboren kindje. Je verliest ook de vijfjarige, de 10- of 16-jarige die hij of zij geworden zou zijn. Wat voor een mens was jouw kind geworden? Je zult het je altijd blijven afvragen.
Rouwen
Rouwen is het proces om je verlies te integreren in je verdere leven. Het gaat niet om verwerken of over iets een plaats geven. Dit gemis gaat je leven lang met je mee. Rouwen is een uniek proces, ieder mens rouwt op zijn of haar unieke manier (uit: Vingerafdruk van Verdriet van Manu Keirse). Je hoeft niets af te sluiten of los te laten, maar je leert om anders vast te houden. De liefde blijft.
Het is belangrijk om gerouwd te hebben en het verlies verweven te hebben in je leven om weer goed verder te kunnen gaan. Opnieuw contact maken (bijvoorbeeld zwanger worden) en je gaan hechten verloopt het best als je tijd en aandacht hebt kunnen geven aan je verlies en gemis. Onderdeel van deze fase is ook om te delen. Deel met anderen je verdriet en je gevoelens. Met je partner, je familie of vrienden. Kies uit bij wie je je geborgen weet.
Misschien vertellen mensen om je heen hoe je moet rouwen, of lees je deze informatie in boeken en op websites. Oudere theorieën zoals die van Kübler-Ross hebben het over rouwfases of rouwtaken. We weten tegenwoordig dat het rouwen van ieder mens uniek is – er is geen standaardroute voor te geven.
Als er al een model is dat beschrijft hoe de meeste mensen hun rouwproces doorlopen dan is het dit:
Stroebe en Schut hebben het rouwproces beschreven als een duaal procesmodel (DPM). Dit model onderscheidt twee reacties:
Verliesgericht rouwen
Dit heeft direct te maken met degene die er niet meer is, met het verlies, het overlijden en het gemis; met andere woorden: de realiteit van het verlies. Het gaat hier om een innerlijk aanpassingsproces aan het verlies op emotioneel, lichamelijk en mentaal gebied. Je probeert de betekenis te snappen voor de rest van het leven.
Bijvoorbeeld: Ik kan/wil niet verder leven zonder mijn kind. Of: waar is mijn kindje nu. Waarom is ons dit overkomen? Of: hoe kan ik me moeder voelen zonder baby?
Herstelgericht rouwen
Dit heeft te maken met de gevolgen van het overlijden en hoe het leven daarna verder gaat. Het betreft het aanpassen aan de nieuwe situatie.
Bijvoorbeeld: Hoe krijgt het overleden kindje een plaats in ons denken en doen? Wie legt er af en toe een arm om me heen? Is het goed het grafje veel te bezoeken? Kunnen wij dit wel samen? Wat moeten we met het kamertje doen?
Gezond rouwen is het heen en weer bewegen tussen enerzijds herstelgericht en anderzijds verliesgericht reageren (=denken, voelen, doen). Het is belangrijk een evenwicht te vinden tussen de twee manieren. Het ene is niet beter dan het andere. Wanneer iemand vastzit in één van deze twee manieren is er een verhoogd risico dat iemand vastloopt in het rouwproces.
Maar wees gerust: de meeste mensen bewegen van nature heen en weer tussen de twee vormen. Vergelijk het met de slinger van een klok die heen en weer pendelt. De ene mens “slingert” snel, de andere heel traag. Alles is goed, zolang de slinger maar af en toe in beweging is. Bij maar een paar procent van de mensen in rouw is het nodig een hulpverlener te raadplegen. Het sociale netwerk om je heen, lezen over anderen, contact met lotgenoten, de natuur in… dat zijn de hulpbronnen voor de meeste ouders.
Doe vooral wat je hart je ingeeft en zorg goed voor jezelf, zowel geestelijk als lichamelijk.
Het leven
hebben we maar voor even.
Dat dachten we al,
dat weten we nu.
Klein was je, veel te klein nog.
Leven dat nog leven moest,
nauwelijks te leven kreeg.
En we vragen ons af:
waarom jij zo weinig,
waarom wij zo veel?
En we worden kwaad.
Gooien met woede in ons hoofd.
Dag engeltje, dag bengeltje,
zullen we van die woede in ons hoofd
nu toch maar een liedje neuriën?
Voor jou?
Geert de Kockere
Websites
Lotgenoten vind je op:
Facebook: Altijd een kind tekort Geert de Kockere
Mandjes, extra kleine kleertjes etc: www.amelius.nl
Boeken om te lezen.
- Herboren van Lieke Schotanus
- Echo – prenataal onderzoek en keuzevrijheid van Maarten Slagboom
- Stille baby's van Christine Geerinck-Vercammen.
- Als je baby sterft van M. Cuisiner
- Altijd een kind tekort van Jeanette Rietberg en Maria Pel
- Ik laat een traan van Wilma van Beekhuizen
- Kusje in de wind van Irene van Wesel
- Kind van de toekomst van Kathy Beckers
Meer boeken: www.levantum.nl