Waarom ontstaat een voorkeurshouding?

In Nederland wordt sinds 1987 aan ouders geadviseerd om een baby alleen nog op de buik te leggen wanneer het goed wakker is en er toezicht is. Dit advies heeft geleid tot een duidelijke afname van het aantal baby’s die per jaar overlijden aan wiegendood. Het gevolg is wel dat baby’s nu veel meer tijd in rugligging doorbrengen. Hierdoor is het aantal baby’s met een voorkeurshouding toegenomen.

Uit onderzoek blijkt dat een voorkeurshouding vaker voorkomt bij jongens, tweelingen en baby’s die te vroeg geboren zijn. Tijdens de zwangerschap kan er al een voorkeurshouding ontstaan, die dan aanhoudt na de geboorte. Ook kan de bevalling invloed hebben op het ontstaan van een voorkeurshouding of de variatie van houding en beweging na de geboorte. Meestal is er geen onderliggend probleem en kan de voorkeurshouding verminderen door enkele aanpassingen in de dagelijkse zorg.

Het kan ook voorkomen dat er wel sprake is van een onderliggend probleem, bijvoorbeeld wanneer de baby niet goed kan zien of horen. De baby laat dan een voorkeurshouding zien, omdat het in die houding beter kan zien of horen. Soms komt een voorkeurshouding door een ander probleem aan bijvoorbeeld de heupen of de wervelkolom. Ook kan het voorkomen dat er sprake is van een verkorting van de nekspier, als gevolg van een beschadiging, die mogelijk tijdens de zwangerschap of bevalling is ontstaan.

Wat zijn de gevolgen van een voorkeurshouding?

Wanneer de baby steeds met het hoofd dezelfde kant op ligt kan dit een aantal gevolgen hebben:

1. Er kan een afplatting aan de achter- / zijkant van het hoofd van de baby ontstaan. Dit wordt ook wel een deformatieve plagiocephalie genoemd. Dit is niet gevaarlijk voor een baby. Het is wel belangrijk dat het hoofd in het 1e jaar zo mooi mogelijk rond groeit, omdat de afplatting anders zichtbaar blijft.
2. De motorische ontwikkeling kan vertraagd raken, omdat de baby nog niet kan leren om het hoofd zelf in het midden te houden. Ook kan de baby alleen de hand aan de voorkeurskant gaan ontdekken en zich aan de andere kant minder goed ontwikkelen.

Hoe kan een voorkeurshouding behandeld worden?

Een voorkeurshouding kan behandeld worden met adviezen aan ouders over de dagelijkse verzorging. Dit zijn de 3 belangrijkste adviezen van het NCJ:

1. Bij het wakker zijn: De baby minimaal drie keer per dag op de buik leggen, wanneer de baby wakker én onder toezicht is.
2. Bij het voeden: De baby afwisselend op de rechter- en linkerarm vasthouden of recht voor op de benen leggen.
3. Bij het slapen: De baby altijd op de rug te slapen leggen en het hoofd afwisselend per slaap naar links en naar rechts draaien. Laat de baby niet op de zij of de buik slapen, want dan is er een grotere kans op wiegendood.

Via deze link komt u bij de preventiefolder Voorkeurshouding van het Nederlands Centrum voor Jeugdgezondheid.

Wanneer deze adviezen niet genoeg helpen, dan is het belangrijk een geregistreerde kinderfysiotherapeut in te schakelen om de oorzaak te onderzoeken. De kinderfysiotherapeut is gespecialiseerd in het onderzoek en de begeleiding van baby’s (https://defysiotherapeut.com/zoek-fysiotherapeut/). Uit onderzoek is gebleken dat vroegtijdige signalering en behandeling door de kinderfysiotherapeut effectief zijn bij een voorkeurshouding.