Waarom zijn peuters soms zo brutaal?

Peuters bevinden zich op een belangrijk punt in hun ontwikkeling. Ze beginnen hun eigen persoonlijkheid te ontdekken en voelen de drang om hun onafhankelijkheid te verkennen. Dit is vaak de periode waarin ze "nee" leren zeggen en hun voorkeuren duidelijk maken. Dit nieuw verworven gevoel van controle kan soms leiden tot gedrag dat volwassenen als brutaal kunnen interpreteren. Ze willen graag hun eigen (en jouw) grenzen opzoeken, en dat kan ervoor zorgen dat ze geen 'nee' accepteren en in opstand komen.

Kinderen zijn ook uitstekende imitators. Ze nemen gedrag en taal van volwassenen om hen heen over, zelfs als ze de exacte betekenis niet begrijpen. Als ze ongepaste opmerkingen horen of zien hoe volwassenen zich op een uitdagende manier uiten, kunnen ze dit gedrag zonder veel context nabootsen. Hierdoor kunnen ze als brutaal overkomen, zonder te beseffen dat ze zich ongepast gedragen.

Opvoeding en brutaliteit

Hoewel brutale gedragingen deels voortkomen uit de natuurlijke ontwikkeling van een peuter, speelt opvoeding en omgeving zeker een rol. Kinderen leren door observatie en interactie. Als een kind regelmatig getuige is van conflicten, agressie of onbeleefde interacties, kan dit hun gedragspatroon beïnvloeden. Een liefdevolle en respectvolle omgeving daarentegen kan bijdragen aan positievere gedragsresultaten.

Peuters hebben daarnaast duidelijke grenzen nodig. Als grenzen niet duidelijk zijn vastgesteld, kunnen kinderen in verwarring raken over wat wel en niet acceptabel gedrag is. Consistente en begrijpelijke grenzen, gecombineerd met geduldige communicatie, kunnen helpen bij het verminderen van brutale gedragingen.

Wat je kunt doen als je peuter brutaal doet

1. Kalmeren, ondersteunen en emoties benoemen: Hoe reageer je het best wanneer je peuter brutaal gedrag vertoont? Ten eerste is het belangrijk om kalm te blijven. Onthoud dat dit een normale ontwikkelingsfase is en niet persoonlijk gericht is tegen jou. Probeer begripvol en ondersteunend te zijn in plaats van boos of bestraffend. Vaak komt de brutale reactie van je peuter voort uit boosheid of frustratie. Benoem deze emoties en toon begrip, dan zul je zien dat je peuter veel sneller uit zijn brutale bui kan komen.

2. Actief luisteren en uitleggen: Actief luisteren is van onschatbare waarde. Vraag je peuter waarom ze zich zo voelen en wat hen dwarszit. Luister geduldig naar hun antwoorden en leg vervolgens op een eenvoudige manier uit waarom bepaald gedrag niet gepast is. Gebruik voorbeelden en vergelijkbare situaties om het begrip te vergroten.

3. Positieve bevestiging en beloningssysteem": Positieve bevestiging is essentieel om gewenst gedrag te versterken. Wanneer je peuter zich op een respectvolle manier gedraagt, geef dan complimenten en erkenning. Overweeg ook een beloningssysteem waarbij goed gedrag wordt beloond met kleine prijzen of privileges.

4. Modelleren van goed gedrag: Peuters leren vaak door imitatie. Wees een rolmodel voor het gedrag dat je graag wilt zien. Laat zien hoe je respectvol communiceert en conflicten op een positieve manier oplost. Kinderen zullen eerder gedrag overnemen dat ze regelmatig zien.

5. Duidelijke grenzen: Peuters hebben veel behoefte aan duidelijke grenzen en regels. Van te voren weten wat wel en niet mag, kan opstandigheid en brutaliteit voorkomen. Ook tijdens een brutale bui kun je een duidelijke grens trekken: boos zijn mag, maar schelden of slaan, dat mag niet. Wees daarin consequent.

6. Zeg niet altijd 'nee': Creëer situaties voor je peuter waarin je niet altijd nee hoeft te zeggen, want dit lokt een opstandige reactie uit. Mag iets niet? Bied dan een andere optie, of een keuzemogelijk waarbij je peuter zelf een alternatieve keus mag maken. Dan geeft een gevoel van zelfstandigheid, wat brutaliteit voorkomt. En zet dingen weg waar je kind niet aan mag komen, zodat je ook daarop niet telkens nee hoeft te zeggen.

7. Niet reageren: Soms zegt je peuter plots iets heel brutaals puur en alleen om jouw aandacht te trekken. Dan kun je die opmerking best negeren, want als je erop ingaat is dat een reden voor je kind om de volgende keer nog meer brutale opmerkingen te maken.